به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، بازآفرینی، نوسازی و مقاوم‌سازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری یکی از مأموریت‌های محوری وزارت راه و شهرسازی است که در قوانین "ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن"، "جهش تولید مسکن" و ماده (۴۹ و ۵۲) قانون برنامه هفتم توسعه به‌طور صریح مورد تأکید قرار گرفته است. این سیاست‌ها با هدف ارتقای تاب‌آوری شهری، بهبود کیفیت زندگی، احیای هویت محله‌ای، تأمین مسکن ایمن، و کاهش نابرابری فضایی دنبال می‌شود.
شرکت بازآفرینی شهری ایران، به عنوان نهاد محوری این مأموریت، با همکاری شهرداری‌ها، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، استانداری‌ها و دفاتر تسهیلگری، نقش کلیدی در شناسایی محدوده‌های هدف، طراحی مدل‌های مشارکتی، تخصیص منابع و پشتیبانی حقوقی پروژه‌ها ایفا می‌کند.
در سال نخست دولت چهاردهم، اقدامات گسترده‌ای در حوزه‌های شناسایی و اولویت‌بندی، تسهیلگری و حمایت مالی، ارتقای خدمات زیرساختی و روبنایی، ظرفیت‌سازی اجتماعی و ارتقای کیفیت ساخت و ساز به اجرا درآمده است.
پرداخت تسهیلات کم‌بهره ساخت به بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ واحد در بافت‌های فرسوده
وزارت راه و شهرسازی در یک سال دولت چهاردهم مجموعه برنامه‌های حمایتی و تسهیلگری‌هایی را در حوزه بازآفرینی شهری انجام داده است که بخشی از آن ها شامل؛ پیگیری صدور پروانه ساختمانی برای ۷۱ هزار و ۵۸۵ واحد مسکونی جهت دستیابی به نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری موضوع ماده ۴۹ قانون برنامه هفتم پیشرفت کشور، پرداخت تسهیلات کم‌بهره ساخت مسکن به تعداد ۳ هزار و ۵۲۸ واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری، تأمین مسکن جایگزین برای ساکنان محلات هدف در معرض خطر در شهر چابهار و اهواز، برنامه‌ریزی و مولدسازی بر روی اراضی شرکت و تعریف پروژه سرمایه‌گذاری حدود ۵ هزار واحد مسکونی برای پشتیبانی از حوزه بازآفرینی شهری است.
راه‌اندازی سامانه ستادهای بازآفرینی شهری پایدار
همچنین، پیگیری توزیع اعتبارات تبصره ۱۵ قانون بودجه سال ۱۴۰۴ از استانداری‌ها برای تخصیص اعتبار به حوزه ساخت و ساز در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری از طریق پرداخت تسهیلات کم‌بهره، راه‌اندازی سامانه ستادهای بازآفرینی شهری پایدار و فراهم آوردن امکان دسترسی به این سامانه برای ۳۵ اداره کل راه و شهرسازی به عنوان دبیران ستادهای استانی و شهرداری همه شهرهای دارای محدوده مصوب (۶۸۳ شهر)، از دیگر تسهیلگری های وزارت راه و شهرسازی در دولت چهاردهم در بخش بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری به شمار می‌رود.
ارتقای کیفیت زندگی در بافت های هدف بازآفرینی با اولویت کلان شهرها
برگزاری ۴ جلسه کارگروه تخصصی نوسازی واحدهای فرسوده در راستای نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری برای حفاظت از جان شهروندان ساکن و ارتقای کیفیت زندگی در این بافت‌ها با اولویت کلان شهرها، مراکز استان‌ها و بافت‌های پرخطر (به استناد مصوبات نوزدهمین جلسه شورای عالی مسکن) بخش دیگری از حمایت‌ها و تسهیلگری‌ها در یک سال دولت چهاردهم در بخش بازآفرینی شهری به شمار می‌رود.
بهره‌برداری از ۹۸ پروژه خدماتی در بافت‌های فرسوده به ارزش ۴۱۴ میلیارد تومان
ارتقای خدمات زیرساخت و روبنایی و محرومیت‌زدایی یکی دیگر از محورهایی است که در وزارت راه و شهرسازی بر آن اهتمام داشته است. در این بخش، در یک سال دولت چهاردهم، افتتاح و بهره‌برداری از تعداد ۹۸ پروژه‌های خدمات روبنایی، زیربنایی ، بهسازی محیطی (مرکز خدماتی، فرهنگی، بهداشتی ،ورزشی، زیرساخت‌های آب، فاضلاب، برق و ... ) در بافت فرسوده شهری و سکونتگاه‌های غیر رسمی به ارزش ۴۱۴ میلیارد تومان بخشی از این اقدامات است.
انعقاد تفاهم‌نامه برای اجرای ۸۸ پروژه در بافت‌های فرسوده به ارزش ۲۱۲ میلیارد تومان
پیشبرد اجرای تعداد ۷۷۰ پروژه خدمات شهری در بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی، مبادله تفاهم‌نامه همکاری مشترک با دستگاه‌های خدمات شهری از طریق کمک به شهرداری‌ها و ...در محدوده‌های بافت فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی در اجرای ۸۸ پروژه خدمات روبنایی، زیربنایی و بهسازی محیطی و ... به ارزش ۲۱۲ میلیارد تومان از دیگر مواردی است که در راستای خدمات زیرساخت، روبنایی و محرومیت‌زدایی انجام شده است.
پیگیری برنامه جامع اقدام مشترک در چارچوب برنامه هفتم به ارزش ۷۳ همت
همچنین، بهسازی معابر خاکی از طریق تخصیص قیر رایگان به طول برای یک‌هزار و ۳۸۵ کیلومتر در محدوده‌ها و محلات هدف بازآفرینی، پیگیری اجرای برنامه جامع اقدام مشترک و به روزرسانی برنامه در چارچوب برنامه هفتم پیشرفت کشور به ارزش ۷۳ همت، پیگیری ابلاغ و تخصیص اعتبارات حوزه توسعه متوازن از طریق استانداری‌ها و شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان‌ها به جهت اجرای پروژه‌های خدمات شهری برای نیل به اهداف تعیین شده در ماده ۴۹ برنامه هفتم پیشرفت کشور، انجام فرایند اجرای مرمت و بهره‌برداری مجدد از خانه‌ها و مجموعه‌های تاریخی به تعداد ۵۹ باب از دیگر عملکردهای انجام شده در این بخش است.
کمک به نوسازی محلات در ۳۱ استان کشور
ظرفیت سازی اجتماعی و مشارکت مردمی یکی از رویکردهای وزارت راه و شهرسازی در دولت جدید است. در یک سال دولت چهاردهم مجموعه اقداماتی انجام شد که شامل؛ تهیه سند توسعه محلات هدف بازآفرینی از طریق ستادهای بازآفرینی جهت هدف‌دار کردن اقدامات و کمک به نوسازی محلات در ۳۱ استان کشور، افتتاح ۲۱ دفتر توسعه محله در محلات هدف بازآفرینی شهری در مشهد، برگزاری ۳۱۲ نشست تبیینی و دوره آموزشی درباره مفهوم بازآفرینی و حقوق شهروندی به ساکنین بافت‌ها و مدیران شهری و محلی، شرکت در دومین نشست مجمع اسکان بشر سازمان ملل متحد (هبیتات)، انجام اقدامات لازم به منظور صدور گواهینامه صلاحیت موضوع ماده ۴ قانون حمایت از احیاء، بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری (توسعه‌گری – تسهیلگری و کارگزاری) مصوب مجلس شورای اسلامی ایران به تعداد ۴۶ مورد است.
تهیه بسته تشویقی برای نوسازی، بهسازی و مقاوم سازی بیش از ۳۲ هزار هکتار بافت تاریخی
وزارت راه و شهرسازی در بخش بازآفرینی شهری در یک سال دولت چهاردهم نسبت به ارتقای کمی، کیفی و فنی ساخت و ساز مبادرت کرد. در این بخش، ترویج بسته‌های تشویقی تهیه طرح بومی در بافت‌های فرسوده برای ۲۹ شهر، تهیه بسته تشویقی بافت تاریخی برای نوسازی و بهسازی و مقاوم سازی بالغ بر ۳۲ هزار هکتار بافت تاریخی، شناسایی و به روز رسانی محدوده‌ها و محلات هدف در ۹۴ شهر انجام شد.
شناسایی ۵ هزار و ۳۸۸ محله هدف بازآفرینی شهری در سراسر کشور
همچنین، ۵ هزار و ۳۸۸ محله هدف بازآفرینی شهری در سراسر کشور با تمرکز بر بافت‌های ناکارآمد و سکونتگاه‌های غیررسمی احصا شد. شناسایی محدوده‌های دارای بافت فرسوده در ۷۴۵ شهر کشور بر اساس شاخص‌های مصوب شورای‌عالی شهرسازی، اتمام تهیه طرح‌های موضوعی و موضعی و نقشه‌های پایه به تعداد ۱۵ مورد از دیگر مواردی است که در یک سال دولت چهاردهم به انجام رسید.
تهیه لایحه ساماندهی اراضی تصرفی
وزارت راه و شهرسازی همچنین پشتیبانی حقوقی و نهادی را در یکسال دولت چهاردهم در بافت های هدف بازآفرینی شهری انجام داد. در این محور، تهیه لایحه ساماندهی اراضی تصرفی جهت سند دار کردن و تعیین تکلیف مالکیت اراضی تصرفی، تهیه آئین‌نامه اجرایی بند (الف) ماده ۵۲ قانون برنامه هفتم جهت اجرای شدن فرآیند کلید به کلید/ زمین در محدوده‌های بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری، تعیین تکلیف پرونده‌های حقوقی له یا علیه شرکت به تعداد ۳۸ پرونده، پیگیری مستمر و برگزاری جلسات استانی، شهرستانی و بازدید میدانی از پروژه‌های بازآفرینی به تعداد۲۱ استان و ۵۰ شهر با هدف رفع موانع و تسریع امور، تفویض اختیار به استان‌ها برای تسهیل امور و بسیج ظرفیت‌های محلی برای رونق بازآفرینی شهری، و مشارکت در تدوین آیین‌نامه اجرایی پ ماده ۵۰ قانون برنامه هفتم پیشرفت کشور انجام شد.